PowerPoint ve PowerPoint'in Öğretimde Kullanımı


Powerpoint
Microsoft PowerPoint, Windows ortamında çalışan bir sunum yapma uygulamasıdır. MetinTaslakResim ve Çizimler kullanarak Sunular, Slaytlar, Bildiriler, Broşürler ve Taslaklar hazırlanabilir. Microsoft PowerPoint yardımıyla işlerinize büyük ölçüde görsellik katabilir ve daha anlaşılır hale getirebilirsiniz
Eğitimde bilgisayardan çok çeşitli yararlanma yolları mevcuttur. Bilgisayar kullanılarak yapılan uygulamalar, eğitim ve öğretimin her kademesinde karşımıza çıkmaktadır. PowerPoint uygulamaları da eğitimde bilgisayardan yararlanmanın bir başka boyutu olarak son yıllarda sıkça karşımıza çıkmaya başlamıştır. PowerPoint uygulamaları, çok amaçlı sunu hazırlama yazılımlarından biridir.
Slayt: PowerPoint’te hazırlamış olduğumuz her bir sayfaya slayt denir.
Sunu: Bir konu üzerinde hazırlanan, slaytlardan oluşan bütüne sunu denir.
Giriş Menüsü
Bu menüden kullandığımız yazı tipini, puntosunu ve rengini belirleyebiliriz. Ayrıca bu menü ile sunumuza yeni bir slayt ekleyebiliriz.
Ekle Menüsü
Bu menüden sunumuza resim, grafik, wordart, simge ve şekil ekleyebiliriz. Aynı şekilde bu menü ile sunumuza renk katmak için ses, ve film ekleyebiliriz. Sunumuzun düzenli olması için slayt numaralandırmasını da yine bu menüden yapabiliriz.
Ses Efektleri Ekleme:
-Müzik veya ses efekti eklemek istediğiniz slaytı görüntüleyin.
-Ekle menüsünden Film ve Seslerin üzerine gelin ve sonra;
- Dosyadan “Ses”i tıklatın,istediğiniz dosyayı içeren klasörün konumunu belirleyin ve dosyayı çift tıklatın.
- Eklemek istediğiniz ses dosyasını çift tıklatın.
- Otomatik olarak çalınması için “Otomatik Olarak”ı tıklatın. Müzik ve sesin yalnızca ses simgesi tıklatıldığında çalınması için “Tıklatıldığında”yı tıklatın.
Video veya Animasyonlu GIF dosyası Ekleme:
Video veya animasyonlu GIF eklemek istediğiniz slaytı görüntüleyin.
-Ekle menüsünden Film ve Seslerin üzerine gidin ve sonra;
Dosyadan Film’i tıklayın ve istediğiniz dosyayı içeren klasörün konumunu gösterip dosyayı çift tıklatın.
- İleti görüntülenirse aşağıdakilerden birini yapın:
Slayta gittiğinizde film veya GIF dosyasının otomatik olarak oynaması için “Otomatik Olarak”ı tıklatın.
Film veya GIF dosyasının yalnızca tıklatıldığında oynaması için “Tıklatıldığında”yı tıklatın.
Tasarım Menüsü
Bu menü PowerPoint’le ilgilenen herkesin yakından bilmesi gereken bir menüdür. Çünkü bu menü sunumuzun görselliği açısından çok önemlidir. Kullanacağımız şablonu bu menüden seçiyoruz. Eğer beğendiğimiz bir şablonun rengi hoşumuza gitmezse renkler menüsünden istediğimiz renkleri şablona uygulayabiliriz.
Animasyonlar Menüsü
Bu menü sayesinde slaytlarda yer alan yazı ve resimlere animasyon ekleyebiliriz. Aynı şekilde slaytların geçişine de animasyon ekleyerek sunumuza görsellik katabiliriz.Bu geçişlerin otomatik ya da fare tıklatılmasına bağlı olmasına da bu menü ile sağlayabiliriz.
Özel Animasyon Ekleme:
-Normal görünümde, animasyon eklemek istediğiniz metin ya da nesneleri içeren slaytı görüntüleyin.
-Animasyon yapmak istediğiniz nesneyi seçin.
-Slayt Gösterisi menüsünden Özel Animasyona tıklatın.
-Özel Animasyon görev bölmesinde “Efekt Ekle” simgesini tıklatın ve
aşağıdakilerden birini ve birkaçını yapın.
Metin veya nesnenin slayt gösterisi sunusuna bir efektle girmesini isterseniz “Giriş”in üzerine gelin ve bir efekti tıklatın.
Slayttaki metin veya nesneye efekt eklemek isterseniz “Vurgu”nun üzerine gelin ve efektlerden birini tıklatın.
Metin veya nesnenin belirli bir noktada slayttan ayrılmasını sağlayan bir efekt eklemek isterseniz, “Çıkış”ın üzerine gelin ve efektlerden birisini tıklatın.
Görünüm Menüsü
Bu menü ile sunumuzda kullanabileceğimiz bir asıl slayt oluşturabiliriz. Asıl slaytlar oluşturmak hem işimizi kolaylaştırır hem de sunumuzu daha kısa sürede bitirmemizi sağlar.
Tasarım İlkeleri:
-Sadelik -Yakınlık
-Bütünlük -Boyut
-Vurgu -Hizalama
Sadelik:
  • Sade ve basit olmalıdır. Olabildiğince üç renkten fazla kullanılmamalıdır.
  • Gerçek resimler yerine, basit çizgi resimler, karikatürler, çizelgeler ve diyagramlar kullanılabilir.
  • Kullanılan resim ya da grafikler gereksiz ayrıntılardan arındırılmalıdır. (Yalın, 2008)
  • Cümleler, anlamlı bir biçimde mümkün olduğunca kısa tutulmuş olmasına özen gösterilmeli, önemli konular üzerinde durulmalıdır.(Yalın, 2008)

Bütünlük:
  • Öğeler arasındaki ilişki önemlidir.
  • Bütünlük görseli anlamayı ve yorumlamayı kolaylaştırır.
  • Bir görselde bütünlük, öğeleri üst üste bindirilerek, oklar gibi işaret araçları çizgi, şekil, renk, çerçeve gibi görsel araçlar kullanarak sağlanabilir. (Yalın, 2005) 

Vurgu:
  • Zorunlu kalınmadığı sürece her ekranda bir dikkat çekici unsur kullanılmalıdır.
  • Ok ve benzeri yön gösteren araçlar kullanılabilir. (Yalın, 2008)
  • Önemli öğeler için daha parlak renk kullanılabilir.
  • Vurgulanmak istenilen madde rengi ile zemin rengi arasında kontrast oluşturulabilir. (Yalın, 2008)
Hizalama:
  • Düzenli bilgiler, düzensizlere göre daha kolay öğrenilirler ve hatırlanırlar.
  • Sunumdaki öğeler; dikey ve yatay çizgiler varmış gibi hizalanmışsa izleyici bu öğeleri ve aralarındaki ilişkiyi daha çabuk kavrar. (Yalın,2008)
Boyut:
  • Objelerin büyüklüğünün doğru olarak algılanabilmesi için tanıdık başka bir obje ile ölçeklendirilmesi gerekir.
  • Yazı tipi büyüklüğü dikkatli bir şekilde seçilmelidir. Başlıklar için 32, eğer alt başlık kullanılıyorsa metin için 28 punto seçilebilir.
  • Paragraflar, ekranda kolaylıkla görülebilecek ve okunabilecek bir biçimde yer almış olmalıdır.
  • Metin büyüklüğü 2 metre uzaktan okunabilecek şekilde ayarlanmalıdır.
  • Harflerin tümü büyük veya italik yazı karakterinde olmalıdır. Büyük harflerde bütün harflerin boyutları aynı olduğu için gözün harfleri ayırt etme gücü azalmakta ve bu nedenle de okuma hızı düşmektedir. Oysa küçük harflerde her harfin boyutu ve şekli farklı olduğundan göz harfleri daha kolay seçebilmekte ve okumada daha kolay olmaktadır.
Tasarım Öğeleri:
-Çizgi -Renk
-Şekil -Doku
-Nokta -Alan
Çizgi:
  • Çizgi, gözü belirli bir alan etrafında ya da belirli bir alana odaklayarak dikkat çeken tek boyutlu bir araçtır.
  • Çizgi, karakalem resmi veya karikatür çizimlerinde kullanıldığı gibi aktif ve açık olabileceği gibi, zıt renkler arasında pasif veya çokta belirgi olmayabilir.

Şekil:
  • Şekil, bir yüzey üzerinde yaratılan iki boyutlu biçimlerdir.
  • Farklı şekiller bir araya getirilerek anlamlı bir bütün oluşturulabilir.
  • Bazı şekillerde mesajlar, herhangi bir iç detaya yer vermeden sadece siluet şeklinde iletilir.

Nokta:
  • Nokta, belirli bir şekli noktalar ile göstererek ondan anlamlı bir bütün çıkarılması için kullanılır.
Renk:
  • Renk, görsel materyallerde ve PowerPoint’te önemli bir unsur olmakla birlikte etkinliği bilinçli kullanılmasına bağlıdır.
  • Bir renk, kendisini çevreleyen renkler dikkate alınmadıkça doğru olarak değerlendirilmez.

Doku:
  • Görsellerin çoğu iki boyutludur. Ancak, iki boyutlu görsellerde doku ya da gerçek materyallerin kullanımıyla üçüncü bir görünüş boyutu eklenebilir.
  • Doku, üç boyutlu nesne ve materyallerin dokunma duyusuyla hissedilebilecek yüzey özelliği olup, dikkatleri nesneye çekmek, bütünlüğü artırmak amacıyla da kullanılabilir.
  • Ancak, doku görsel materyallerde izleyenin baktığı şeyi hissetmesini sağlar çünkü belleğimiz nesneyi koku algısında olduğu gibi algılamamızı sağlar.

Alan:
  • Görsel materyalde alan, kapalı ya da açık alanlar olarak ikiye ayrılır.
  • Boş kısımlar açık alanlar, bu alanı dolduran alanlar ise kapalı alanlardır.
  • Bu nedenle, bir materyalde boş alanların dağılımı, görsel öğelerin yerleştirilmesi kadar önemlidir.
Sunum Yapan Kişinin Dikkat Etmesi Gereken Özellikler:
• Tonlamalara Dikkat Edilmeli
• Açık ve Anlaşılır Bir Dil Kullanılmalı
• Sunumun Yapılacağı Ortamın Fiziksel Şartları Bilinmeli
• Örnekleri Güncel Olaylardan Seçilmeli
• Konuya Tam Hakim Olabilmeli
• Jest ve Mimikleri İyi Kullanabilmeli
POWERPOİNT SUNUMUNUN FAYDALARI
Çoklu Öğrenme Ortamı Sağlar
Bir insan okuduğunun sadece %10 nu hatırlar, duyduğunun %20 sini, gördüğünün ise % 30 unu hatırlar. Bir insan ne kadar fazla duyu organı ile öğrenmeye çalışırsa o kadar fazla öğrenir. Geleneksel öğretimde sadece duyarak öğrendiğimizde yeterince öğrenemiyoruz. Fakat bir Powerpoint sunumu kullandığımızda daha çok duyu organlarına hitap edebiliyor ve öğrenmeyi artırabiliyoruz.
Öğretimlerin Bireysel İhtiyaçların Karşılanmasını Sağlar
Her öğrencinin öğrenme stili birbirinden farklıdır. Kimi öğrenci okuyarak, kimi öğrenci duyarak, kimi öğrenci de görerek daha iyi öğrenir. Her öğrenciye sadece bir yöntemle aynı seviyede öğretemeyiz. Bu nedenle Powerpoint sunumu bize kolaylık sağlar. Bir Powerpoint sunumuna ekleyeceğimiz yazı, görseller ve videolar ile ders anlatımın da her öğrencinin bireysel ihtiyaçlarını karşılama ihtimalini artırmış oluruz.
Dikkat Çeker ve Hatırlamayı Kolaylaştırır
Bir öğrenci bir şeyi öğrenmek istediğinde o öğrenciye hiçbir şey öğretemeyiz. Bu nedenle dikkat çekmek çok önemlidir. Powerpoint sunumu dikkat çekmekte etkilidir. Dikkat çekip öğrencilerin ilgisini artırır ve öğrencilerde dersi öğrenme isteği uyandırır.
Ünlü eğitim felsefecilerin kuramlarından biri de ikili kodlama şeklidir. Bu kurama göre uzun süreli belleğe hem sözel hem de görsel olarak kodlanır. Görsel kullanmadan bir ders işlenirse görsel kodlama olmaz ve hatırlama zorlaşır. Fakat Powerpoint sunumu bize görsel sunum yapmamızı da sağlar bu şekilde görsel kodlamada gerçekleşir ve hatırlamayı kolaylaştırır.
Soyut Şeyleri Somutlaştırır ve Zamandan Tasarruf Sağlar
Bu konu hakkında gelenekselci bir öğretmeni konu alalım. Bir öğretmen bir dersi sözel olarak anlatıyor. Ve bu anlatımda öğrencilerin bilmediği kelimeler kullanıyor. Öğrenciler kelimeleri bilmediği için kafalarında somutlaştıramazlar veya yanlış bir şekilde somutlaştırırlar. Fakat bir Powerpoint sunumu kullanarak kullandığımız konu ile uygun görseller sayesinde öğrencilerin kafasında bu anlatımlar somutlaşmış olur.
Bir resim bin kelimenin yerini alabilir. Buna örnek olarak ta suyun dönüşümünü örnek alalım. Bu konuyu sözel olarak anlatmak çok uzun zaman alır. Fakat bir sunumun içine yerleştirdiğimiz suyun dönümünü gösteren bir resim konuyu başlı başına anlatabilir.
Güvenli Gözlem Yapma İmkânı Sağlar
Bazı cisimler ve olgular sınıf ortamına getirilemez veya gidilip görülmesi güvenli değildir. Buna örnek olarak coğrafya dersinde volkanik dağ yapısını incelediğini düşünelim. Bir volkanik dağı sınıf ortamına getirmemiz veya oraya gidip incelememiz mümkün ve güvenli değildir. Fakat sunum üzerine ekleyeceğimiz bir resim veya video ile volkanik dağ yapısını güveli bir şekilde gözlem yapmış oluruz.
Farklı Zamanlarda Birbiri İle Tutarlı İçeriğin Sunulmasını Sağlar
Bu konu hakkında Sinan hocamızı örnek alalım. Sinan hocamız bir materyal dersine geldi ve anlatması gereken dersi anlatıp giderken vurgulaması gereken bir yeri vurgulamadığını fark etti. Bir sonraki derse geldiğinde bu vurgulamak istediği yeri mükemmel bir örnekle vurguladı. Bir başka sınıfta derste aynı konuyu anlatırken aynı örneği veremedi ve tutarlılığı sağlayamadı. Eğer bu örneği bir Powerpoint sunumunda kullansaydı aynı örneği tekrar verebilir ve tutarlılığı sağlamış olurdu.
Tekrar Tekrar Kullanılabilirlik
Bir Powerpoint sunumu tekrar tekrar kullanılırken sadece tutarlılığı sağlamakla kalmaz aynı zamanda zamandan tasarruf sağlar.
İçeriği Basitleştirerek Anlaşılmalarını Kolaylaştırır
Bir cismin veya olgunun gerçek yapısını gösterirsek karmaşık gelebilir. Bu yüzden bu cisim hakkında Powerpoint sunumunda bu cismin basit bir animasyonunu hazırlayabiliriz ve anlaşılmasını kolaylaştırırız. Buna örnek olarak bir Mikro İşlemciyi örnek alabiliriz. Bir mikro işlemciyi gerçek yapısını gösterirsek karmaşık gelecektir. Fakat temel birimleri ile bir animasyon çizer ve çalışma prensibini göstererek anlaşılmasını kolaylaştırır.